Tác hại của thuốc lá điện tử - Những điều cần biết

Tác hại của thuốc lá điện tử - Những điều cần biết

Ths.BS. Mai Mạnh Tam, khoa Hô hấp Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội

GS.TS. Ngô Quý Châu, chủ tịch hội Hô hấp Việt Nam

Giám đốc chuyên môn Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội

Thuốc lá điện tử được Tổ chức y tế thế giới coi là sản phẩm thuốc lá – chúng không có các tiêu chuẩn về chất lượng hoặc an toàn sản xuất. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy những tác hại nghiêm trọng từ việc sử dụng thuốc lá điện tử, bao gồm: thương tích mặt nghiêm trọng do nổ sản phẩm, ngộ độc nicotin, nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và ung thư. Sử dụng thuốc lá điện tử khiến những người đang hút thuốc khó bỏ hơn và tăng nguy cơ tái nghiện ở những người đã bỏ hút thuốc. Tổ chức y tế thế giới- WHO xác nhận sử dụng thuốc lá điện tử không phải là phương pháp hỗ trợ cai nghiện cho những người nghiện hút thuốc.

Tác động đến tim mạch

Việc sử dụng thuốc lá điện tử hàng ngày liên quan tới tăng tỷ lệ bị nhồi máu cơ tim tăng nhịp tim, tăng huyết áp và tăng độ xơ cứng động mạch.

Tác động đến hô hấp

Nghiên cứu sức khỏe ở trẻ em đã chứng minh sự tăng nguy cơ các triệu chứng viêm phế quản (ho, nghẹt mũi, khạc đờm) ở những trẻ sử dụng thuốc lá điện tử.

Dữ liệu ở người lớn (≥ 18 tuổi) từ năm 2013 đến 2018 cho thấy việc sử dụng thuốc lá điện tử liên quan đến bệnh hô hấp, bao gồm viêm phế quản mạn tính, khí phế thũng, và hen phế quản. Cơ thể tăng tính nhạy cảm hơn với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do vi rút và vi khuẩn.

Các chất tạo hương vị nhân tạo được sử dụng phổ biến như Diacetyl (2,3-butanedione gây viêm tiểu phế quản tắc nghẽn khi hít phải.

Các phát hiện được công bố gần đây từ một cuộc khảo sát trực tuyến ở thanh thiếu niên cho thấy số ca nhiễm COVID-19 phổ biến hơn ở những người sử dụng thuốc lá điện tử so với những người không sử dụng.

Nguy cơ ung thư

Các sản phẩm thuốc lá điện tử thường chứa propylene glycol / glycerin thực vật cộng với chất tạo hương vị cùng với nicotine hoặc muối nicotine. Việc làm nóng dung dịch này dẫn đến tạo thêm ra các chất độc và chất gây ung thư. Các chất có liên quan đến ung thư bàng quang đã được chứng minh là tích tụ trong nước tiểu của người sử dụng thuốc lá điện tử.

Các cơ chế tổn thương khác do sử dụng thuốc lá điện tử

Các độc tính khác của hạt khí thuốc lá điện tử tác động làm hại tế bào theo kiểu oxi hoá, gây độc tế bào, đứt gãy ADN làm gia tăng các sản phẩm của quá trình cytokin hoá gây viêm và giảm sự sống của tế bào.

Việc sử dụng kép có liên quan với sự tăng tỷ lệ bệnh tật

Hầu hết người hút thuốc lá điện tử vẫn sử dụng đồng thời cả thuốc lá thông thường. Việc sử dụng kép này khiến cho người hút tiếp xúc với nhiều loại độc chất hơn dẫn đến: tăng tỷ lệ các bệnh lý hô hấp, mức độ khó thở nặng hơn, tỷ lệ đột quị lớn hơn.

Thuốc lá điện tử và việc ngừng sử dụng/cai thuốc lá thông thường

Hút thuốc lá điện tử chỉ là việc thay thế một sản phẩm thuốc lá này bằng sản phẩm thuốc lá khác. Các nghiên cứu đã chỉ ra việc sử dụng thuốc lá điện tử sẽ làm duy trì, kéo dài việc sử dụng thuốc lá thông thường. Những người hút thuốc lá có sử dụng thuốc lá điện tử thì ít có khả năng bỏ hút thuốc hơn, và nếu họ bỏ hút thuốc thì họ có nhiều khả năng tái hút hơn so với nhóm không sử dụng thuốc lá điện tử.

Thuốc lá điện tử và giới trẻ

Sử dụng thuốc lá điện tử ở thanh thiếu niên hiện nay đang là nạn dịch bệnh. Theo Khảo sát Thuốc lá Thanh niên Quốc gia của Hoa Kỳ, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh trung học đã tăng từ 1,5% năm 2011 lên 27,5% vào năm 2019.

Sự phụ thuộc nicotine là một sợi dây dẫn đường đi đến lạm dụng các loại ma túy khác. Nghiên cứu thanh niên ở Hàn Quốc cho thấy hầu hết những người lạm dụng rượu hoặc ma túy đều cho biết đã từng sử dụng thuốc lá thông thường và / hoặc thuốc lá điện tử

Bài viết có tham khảo tài liệu đăng trên tạp chí của Hội Lồng ngực Hoa Kỳ:

Harms of Electronic Cigarettes: What the Healthcare Provider Needs to Know. Farber HJ, Conrado Pacheco Gallego M, Galiatsatos P, Folan P, Lamphere T, Pakhale S.

Ann Am Thorac Soc. 2021 Apr;18(4):567-572.